Istnieje wiele teorii na temat tego, w jaki sposób język, którym się posługujemy, wpływa na nasze myślenie. Okazuje się, że osoby z odmiennych kręgów kulturowych, posługujące się dwoma różnymi językami, mogą postrzegać rzeczywistość w zupełnie inny sposób. Z drugiej strony ludzki potencjał kognitywistyczny jest prawie nieograniczony, dzięki czemu potrafimy wyrazić swój punkt widzenia i zrozumieć perspektywę drugiej osoby.
Hipoteza Sapira-Whorfa
Najbardziej znaną hipotezą dotyczącą związku pomiędzy językiem a postrzeganiem rzeczywistości jest hipoteza opracowana przez dwóch językoznawców, Edwarda Sapira i Benjamina Lee Whorfa. Zajmowali się oni badaniem języków rdzennych mieszkańców Ameryki. Jedna z podstaw tej hipotezy, nazywana również relatywizmem językowym, zakłada, że użytkownicy różnych języków postrzegają świat w sposób całkowicie odmienny. Oznaczałoby to zatem, że porozumienie pomiędzy ludźmi władających różnymi językami jest niemożliwe. Większość współczesnych językoznawców odrzuca taką interpretację tej hipotezy. Mimo to wielu z nich przyznaje, że język w pewnym stopniu determinuje obraz świata.
Różnice między językami w badaniach
Okazuje się, że gramatyka danego języka może zmieniać myślenie o rzeczywistości, a dokładniej sposób postrzegania jej elementów jak mniej lub bardziej istotnych. Różne języki skupiają się na innych elementach przekazu komunikacyjnego. Przykładowo w języku angielskim nacisk kładziony jest na sprawę danej czynności, podczas gdy w hiszpańskim – na skutek. Wpływa to na ocenę danej sytuacji przez użytkowników obu języków. Ludzie mogą również inaczej postrzegać przestrzeń czy takie zjawiska jak upływ czasu, a nawet natężenie dźwięków. W tej ostatniej sytuacji duże znaczenie to, która sylaba w słowie jest akcentowana. Często odmienna jest również percepcja kolorów – niektóre afrykańskie grupy etniczne używają jedynie pięciu określeń na wszystkie barwy. Z tego względu niebieski i zielony są uznawane przez nich za ten sam kolor.
Nauka języka – nowe spojrzenie na świat
Jednocześnie wiele osób, poprzez naukę obcej mowy, na własnej skórze przekonuje się o tym, jak język wpływa na percepcję. Przyznają oni, że podczas rozmowy w obcym języku przychodzą im do głowy rozmaite nowe pomysły, a do tego czują oni, jakby przybierali inną osobowość. Jest to kolejny argument, dla którego warto zacząć uczyć się języków – to doskonała szansa na to, aby poznać samego siebie.